Volgens The Sun heeft 1 op de 5 Britse moslims sympathie voor jihad-strijders
“1 in 5 Brit Muslims’ sympathy for jihadis”. Dat was de enorme kop op de voorpagina van The Sun op 23 november 2015. Het was de uitslag van een peiling die in opdracht van The Sun was uitgevoerd. Opvallend was het dat een andere krant, The Guardian, heel kritisch was over deze peiling. Volgens The Guardian was er heel wat mis met de peiling. Het lijkt er inderdaad op dat dit een slechte peiling is.
De peiling was in opdracht van The Sun uitgevoerd door het marktonderzoekbureau Survation. Uit het onderzoek van The Guardian bleek dat de peilingen van The Sun meestal worden gedaan door het marktonderzoekbureau YouGov. Dit bureau wilde echter de peiling niet doen. Het kon niet garanderen dat het met het beschikbare budget in de beperkte tijd een representatieve peiling kon uitvoeren.
Hoe trek je een aselecte steekproef uit de populatie van alle Britse moslims? Er is geen lijst waarin ze allemaal netjes staan opgesomd. Je zou een (grote) steekproef uit alle Britten kunnen trekken, vervolgens contact opnemen met alle geselecteerde personen, en dan vragen of ze moslim zijn. Als iemand moslim is, dan nodig je hem of haar uit de vragenlijst in te vullen. En als dat niet het geval is, dan kun je de persoon verder negeren. Deze aanpak is kostbaar en tijdrovend en was daarom niet acceptabel voor The Sun.
Het marktonderzoekbureau Survation beschikt over een databank met daarin profielen van 43 miljoen Britse consumenten. Het bedacht een truc om daaruit een steekproef van moslims te halen. Het bureau raadpleegde een academisch deskundige op het gebied van achternamen. En zo kreeg het lijst van ongeveer 1500 achternamen van moslims. Door die lijst te vergelijken met de namen hun eigen databank, konden ze zo de moslims eruit filteren. Aangezien er ook telefoonnummers in de databank zaten, was het zo mogelijk een telefonische peiling uit te voeren onder Britse moslims.
Volgens de gegevens van Survation was de omvang van de steekproef gelijk aan 1003. Er werd niets gemeld over non-respons. Vermoedelijk zijn de interviewers van het bureau net zo lang doorgegaan met bellen totdat ze minimaal 1000 respondenten hadden. Daarbij hebben ze de gevallen van non-respons (geen contact, weigering en niet in staat) buiten beschouwing gelaten. Dit kan leiden tot ernstige vertekeningen in de uitkomsten.
Deskundigen hebben volgens The Guardian grote twijfel over de representativiteit van de steekproef die via de namenlijst tot stand was gekomen. Een vraag die onmiddellijk opkomt is of de namenlijst wel volledig is. Bevat die echt alle namen die bij moslims kunnen voorkomen? En een andere vraag is of de databank wel alle Britse moslims bevat. Etnische minderheden zijn nog wel eens ondervertegenwoordigd in dit soort bestanden. Ontbreken er misschien specifieke groepen? Kortom, het is lang niet zeker of de steekproef van Survation wel een representatieve steekproef was.
Er is ook kritiek op de manier waarop de vragen in de peiling zijn gesteld. In de tabel hieronder staan de uitkomsten voor de vraag naar de sympathie voor strijders die naar Syrië gaan. Kennelijk heeft 5,3% veel sympathie voor de strijders en 14,5% heeft enige sympathie. Opgeteld heeft dus 19,8% sympathie voor de strijders. Op grond hiervan concludeert The Sun dat één op de vijf Britse moslims sympathie heeft voor jihad-strijders.
Deskundigen vragen zich af wat precies wordt bedoeld met de term ‘sympathie’. Dit kun je op allerlei manieren interpreteren. Sommige respondenten zouden het kunnen opvatten als dat zij dezelfde mening hebben als de strijders. En voor een andere respondenten zou het kunnen betekenen dat ze het niet met de strijders eens zijn, maar er wel enig begrip voor hen kunnen opbrengen.
Ook vaag is de term ‘fighters in Syria’. Wordt hiermee gedoeld op jihad-strijders? Of kan het ook gaan om Britse ex-militairen die samen met de Koerden tegen ISIS vechten? En dan zijn er ook nog de door het westen gesteunde anti-Assad rebellen. Het is duidelijk dat deze vraag ruimte laat voor een ruimere interpretatie dan de bedoeling is.
De conclusie is dat er van alles mis is met deze peiling van The Sun. De kritiek van The Guardian is terecht. Je vraagt je af of het ook in Nederland mogelijk is dat de ene krant kritiek heeft op een peiling van een andere krant.
