Oh die peilingen
Op zondag 21 februari 2016 kwam Maurice de Hond weer met zijn wekelijkse opiniepeiling. Om dat de Politieke Barometer ook net weer een peiling had gepubliceerd, was dat een mooi moment om beide peilingen met elkaar te vergelijken. En dan wordt duidelijk dat er toch wel een probleem is, want beide peilingen wijken nogal van elkaar af. En ze wijken ook systematisch van elkaar af.
De grafiek hieronder toont het verloop van de uitkomsten van beide peilingen sinds begin september 2015. De linker grafiek bevat de voorspellingen voor de PVV en de rechter grafiek laat zien wat er met de voorspellingen voor de VVD is gebeurd.
Bij de PVV is er een systematisch verschil tussen de voorspellingen van Maurice de Hond (Peil) en die van de Politieke Barometer. Maurice de Hond voorspelt veel meer zetels voor de PVV dan de Politieke Barometer. En het verschil lijkt steeds groter te worden. Na zo’n 150 dagen (februari 2016) is er zelfs sprake van 10 zetels verschil.
Ook bij de VVD is er sprake van een systematisch verschil, maar hier zijn de rollen omgekeerd. De Politieke Barometer voorspelt meer zetels voor de VVD dan Maurice de Hond. Het systematisch verschil is iets minder groot: zo’n acht zetels.
De verschillen tussen de peilers zijn veel groter dan door de ruis van de steekproef verklaard kan worden. Er zitten echte, systematische verschillen tussen de peilingen. Hoe kan dat? Hoe zou kunnen dat de vraagstelling in de peiling anders is. Maar misschien nog wel waarschijnlijker is het dat de steekproeven van de peilers onvoldoende representatief zijn.
Opgemerkt dient te worden dat niet bij alle partijen spraken de verschillen zo groot zijn als bij de PVV en de VVD. Bij het CDA en de SP liggen de voorspellingen erg dicht bij elkaar. Bij D66 en de PvdA is er wel weer sprake van een systematisch verschil, maar dat is kleiner dan bij de PVV en de VVD: vijf zetels bij D66 en drie zetels bij de PvdA.
Opvallend is nog wel het beeld bij GroenLinks. Zie hierover de grafiek hieronder. Ook hier zijn toch wel spectaculaire systematische te zien. Maurice de Hond geeft bijna twee keer zoveel zetels aan GroenLinks als de Politieke Barometer.
Als je deze verschillen tussen de twee peilingen ziet, moet de vraag opkomen, welke van de twee peiling de situatie juist weergeeft. Of misschien zijn beide peilingen wel fout. Het zou mooi zijn als dit eens uitgezocht kon worden.
