Is de consumptie van frisdrank echt zo sterk gedaald?
Op vrijdag 10 maart 2017 kwam de NOS in het journaal met het bericht dat de verkoop van de frisdrank Sprite met suiker stopt. Alleen de suikerloze versie blijft. Het bericht werd opgefleurd met een grafiek waarin getoond werd de consumptie van frisdrank de afgelopen Jaren behoorlijk is gedaald. Helaas klopt de grafiek niet.
In de grafiek wordt een bekende fout gemaakt. De verticale as wordt maar voor een deel getekend. Het nulpunt van het verschijnsel is niet zien. Als je goed kijkt, dan zie je dat de as hier start bij 85 en doorloopt tot 105. Het stuk tussen 0 en 85 is niet afgebeeld. Door deze truc lijkt er sprake te zijn van een behoorlijk grote daling van de frisdrankconsumptie.
Bij een goede grafiek begint de as bij 0. Bij de gerepareerde grafiek hieronder is dat gedaan. Er ontstaat dan een heel ander beeld. Eigenlijk best wel een saai beeld. De consumptie van frisdrank is wel gedaald, maar er is geen sprake van een spectaculaire daling. Deze grafiek geeft een eerlijker beeld van de situatie.
Grafieken kunnen heel nuttig zijn bij het in beeld brengen van allerlei verschijnselen. Maar pas wel op dat dit niet op een verkeerde manier is gebeurt. En wees vooral op je hoede voor gerommel met de assen.
Reacties
Reacties zijn gesloten.
Hmm, ik vind het een twijfelgeval. Ik ben het in ieder geval niet eens met een algemene regel dat de verticale as moet beginnen bij 0 (als dat wordt gesuggereerd). In sommige gevallen is dat simpelweg onzinnig. Een grafiek van de arbeidsparticipatie bijvoorbeeld, die schommelt tussen 60 en 70 procent, laten beginnen bij nul. Daarmee poets je betekenisvolle variatie weg. Arbeidsparticipatie wordt natuurlijk nooit 0 en frisdrankconsumptie realistisch gezien ook niet.
In een bepaalde context kan een kleine procentuele daling een betekenisvolle daling zijn die goed in beeld moet worden gebracht. Of dat bij frisdrank ook zo is, vind ik moeilijk te bepalen. Je zou kunnen zeggen dat de fout juist zit in de horizontale as. Als we meer jaren hadden gezien, konden we als kijker beter beoordelen of dit een belangwekkende daling is.