PeilingPraktijken

In de peiling van Maurice de Hond is Ronald Plasterk zijn voornaamste opponent Diederik Samsom voorbijgestreefd. Dat stond te lezen op de website nu.nl op 14 maart 2012.

Het gebeurde één dag voordat de werkelijke uitslag van de lijsttrekkersverkiezing van de PvdA bekend werd gemaakt.Volgens de peiling van de Hond zou 45 procent voor Ronald Plasterk kiezen en Diederik Samsom zou blijven steken op 33 procent van de stemmen.

Niets was echter minder waar. Een dag later bleek Samsom de grote winnaar te zijn met 54 procent van de stemmen. En Plasterk kreeg slechts 32 procent. De verschillen tussen de peiling en de werkelijke uitslag zijn dus wel erg groot. Dat wordt nog een geïllustreerd in de grafiek hieronder. Als je dit zo ziet kun je je afvragen wat zo’n peiling nu eigenlijk waard is. Zet die peiling de mensen niet op het verkeerde been?

Het grootste probleem met de peiling is dat hij wordt gehouden onder een geheel andere doelgroep. Dat meldt Maurice de Hond zelf ook al. De verkiezing voor de lijsttrekker vond plaats onder de leden van het PvdA, maar Maurice de Hond peilde onder de potentiële PvdA-stemmers. Dat is een totaal andere groep. Er dan ook geen enkele garantie dat de uitkomsten van de peiling ook maar iets zeggen over de uitkomst van de verkiezing. Dan komt natuurlijk onmiddellijk de vraag op wat je dan moet met zo’n peiling, want hij roept alleen maar een verkeerd beeld op van de situatie.

Het is niet de eerste keer dat Maurice de Hond een dergelijke fout maakt. Bij de lijsttrekkersverkiezing van de VVD in 2006 voorspelde hij dat Rita Verdonk de strijd zou winnen van Mark Rutte. Maar Mark Rutte won. Rutte was zelf zo verbaasd hierover dat hij niet eens een overwinningstoespraak had voorbereid. Ook hier was het zo dat Maurice de Hond peilde onder de VVD-stemmers, terwijl de echte verkiezing alleen de VVD-leden hun stem uitbrachten.

Zelfs als het doel van de peiling is om de mening te meten van de potentiële kiezers, dan nog kun je je afvragen of de peiling van Maurice de Hond dan representatief is. Voor de peiling is geen nette aselecte steekproef getrokken uit alle potentiële kiezers. Het panel van de Hond bestaat uit mensen die zich daar zelf spontaan voor hebben aangemeld. De praktijk heeft ondertussen wel geleerd dat zulke panels niet representatief zijn.

Je moet je ook nog afvragen hoe groot de steekproef van de peiling was. Daarover was geen informatie te vinden op de website peil.nl. Aangezien het alleen gaat om potentiële PvdA-stemmers, zou het wel eens een kleine steekproef kunnen zijn. En dan zijn de onzekerheidsmarges erg groot. Om de uitkomsten op waarde te kunnen schatten, zouden minimaal die marges vermeld moeten worden.

Concluderend blijven twee vragen over:

• Waarom voer je een peiling uit als je al van te voren weet dat de uitkomsten de plank volledig misslaan?
• Waarom zijn de media niet wat kritischer over dit soort peilingen die het publiek op het verkeerde been zetten?