Slechte peiling, gemanipuleerde uitslag
Het was bedoeld om te peilen wie Amsterdammers als beste uit de bus vonden komen tijdens het Eerste Grote Lijsttrekkersdebat afgelopen zondag in de Stadsschouwburg: een online peiling van Het Parool.
Maar het liep uit de hand. De poll werd gemanipuleerd.Zo begon het bericht in Het Parool van 13 januari 2014. De gemeenteraadsverkiezingen naderen. In veel gemeenten is de verkiezingsstrijd losgebarsten. En dus worden ook overal peilingen georganiseerd. Helaas zijn veel van die peilingen van bedroevend slechte kwaliteit, en dus zijn de uitkomsten onbetrouwbaar. De peiling van Het Parool is daar een goed voorbeeld van.
De krant wilde peilen hoe de lijsttrekkers het in de ogen van de kiezers hadden gedaan in het Grote Lijsttrekkersdebat op de zondag daarvoor. Normaal gesproken zou je maar één keer je stem moeten kunnen uitbrengen. Verschillende campagneteams merkten echt dat je na het uitzetten van cookies op je computer onbeperkt kon stemmen. De hele nacht bleven mensen hun stem uitbrengen.
Op SP’er Ivens en D66’er Jan Paternotte werd fanatiek gestemd. Vlak voordat Het Parool de peiling offline haalde, hadden Ivens en Paternotte respectievelijk 3890 en 3916 stemmen. Dat was een opvallende nek-aan-nek-race. Pieter Hilhorst van de PvdA had toen nog maar 1122 stemmen en Rutger Groot Wassink van GroenLinks slechts 852. Er werd 10 keer zoveel gestemd als normaal bij peilingen van Het Parool.
Het lijkt erop dat campagneleden de uitslag bewust hebben gemanipuleerd, al is het bewijs daarvoor lastig te leveren. Toch kun je de schuld van dit debacle niet bij respondenten van de peiling leggen. Het was gewoon een slechte peiling. Bij een goede, betrouwbare, representatieve peiling zou je een steekproef netjes hebben geloot uit de inwoners van Amsterdam. Dat is hier niet gebeurd. De aanpak hier wordt aangeduid met zelfselectie. Mensen bepalen of zelf of ze meedoen. Daar kleven grote risico’s aan. Je kun de uitslag manipuleren zoals het geval was bij Het Parool. Bovendien kunnen ook mensen van buiten de doelgroep meedoen aan de peiling. Daardoor zal het nooit een representatieve peiling zijn.
De AAPOR (American Association of Public Opinion Research), de grote club van Amerikaanse peilers, zegt dan ook over dit soort onderzoek:
Only when a web-based survey adheres to established principles of scientific data collection can it be characterized as representing the population from which the sample was drawn. But if it uses volunteer respondents, allows respondents to participate in the survey more than once, or excludes portions of the population from participating, it must be characterized as unscientific and is unrepresentative of any population.
Iemand met enig verstand van peilen het nog wel wat voorstellen kunnen doen om de uitkomst minder slecht te maken. Als je ook had gevraagd op welke partij men de vorige keer had gestemd, had je een oververtegenwoordiging van bepaalde partijen door weging kunnen wegwerken.
Het artikel in Het Parool lijkt de schuld voor een groot deel bij de manipulerende politici te willen leggen. Het Parool heeft echter de gelegenheid geboden. Het was een slechte peiling. En ook als deze manipulatie niet mogelijk was geweest, was het nog steeds een slechte peiling. De verkiezingscampagne is nog lang. Laten we hopen dat we van dit soort slechte peilingen verder verschoond blijven. Maar ik vrees het ergste.
