Foute cirkeldiagrammen bij Spaanse verkiezingen
Grote verschuivingen bij de parlementsverkiezingen in Spanje op 20 december 2015. De twee traditionele grote partijen (de conservatieve PP en de socialistische PSOE) verloren een flink deel van hun aanhang. En twee nieuwe partijen (Podemos en Cuidadanos) kregen heel veel stemmen. Daardoor zal er nu voor het eerst in Spanje een coalitie gevormd moeten worden. De media leefden zich uit met het maken van cirkeldiagrammen voor het grafisch weergeven van de verkiezingsuitslag. De ene grafiek was nog slechter dan de andere.
De grote Spaanse krant El País deed het wel bijzonder slecht. Deze krant kwam op de voorpagina (op het web) met onderstaande grafiek:
Het was een soort cirkeldiagram in de vorm van een halve ring. Er was zo’n halve ring voor de huidige uitslag (2015) en een ring voor de uitslag in 2011. In een poging elke vergelijking onmogelijk te maken, werd de halve ring voor 2011 kleiner getekend dan die voor 2015.
Een cirkeldiagram heeft het nadeel dat je de verschillende sectoren moeilijk met elkaar kunt vergelijken. Dat werd hier opgelost door de aantallen zetels bij elke sector te zetten. Merk op dat weergeven van veel sectoren ook lastig is. Dat zie je rechtsonder bij al die kleine partijen.
Het is moeilijk om de veranderingen van de partijen in de tijd vast te stellen. Het lijkt alsof de PSOE nu meer zetels heeft dan in 2011, maar in werkelijkheid heeft deze partij 20 zetels verloren. Het zelfde probleem doet zich voor bij de PP. Je ziet niet dat deze partij maar liefst een derde van zijn zetels is kwijtgeraakt.
Waarom toch altijd die cirkeldiagrammen? Waarom niet een simpel staafdiagram zoals hieronder. Winst en verlies van alle partijen kun je hier duidelijk uit aflezen. Merk op dat in dit staafdiagram de kleine partijen bij elkaar zijn geveegd in één groep Andere. Maar ze hadden ook apart getekend kunnen worden. Het staafdiagram had dan gewoon wat meer staven gekregen.
De NOS leefde zich in het journaal van 20.00 uur op 21 december ook uit met een fout cirkeldiagram. Alleen was het bij de NOS nog een graadje erger, want er werd nu ook nog een driedimensionaal perspectief aan toegevoegd. En er werden geen aantallen zetels bij de sectoren gezet. Zo maak je een grafiek nog onleesbaarder. Een schoolvoorbeeld van hoe het niet moet.
