Hoe kun je de daling van de werkloosheid wat rooskleuriger weergeven?
De werkloosheid is in Nederland de afgelopen tijd gedaald. Dat werd nog eens bevestigd door cijfers die op 15 september 2016 bekend werden gemaakt door het CBS. Die cijfers werden overgenomen door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en coalitiepartij VVD. Ze maakten hun eigen grafische weergave van deze cijfers. Daarbij krijg je de indruk dat is geprobeerd de cijfers spectaculairder weer te geven dan ze in werkelijkheid zijn.
Onder staande grafiek werd getweet door het ministerie van SZW. Het is een lijngrafiek die de periode van december 2012 tot augustus 2016 beschrijft. Een veelgemaakte fout bij lijngrafieken is de verticale as niet bij 0 te laten beginnen. Dat is hier ook gebeurd. De verticale as begint bij 520 in plaats van bij 0. Daardoor word de grafiek in verticale zin uitgerekt en worden de ontwikkelingen in de tijd uitvergroot. Tussen 2014 en 2016 lijkt er sprake van een spectaculaire daling. En als je even niet op de verticale as let, zou je zelfs de indruk kunnen krijgen dat de werkloosheid tot 0 is gedaald.
De VVD stuurde ook een tweet rond met een grafiek over de werkloosheidscijfers. Die grafiek staat hieronder. Ook de verticale as van deze grafiek begint niet bij 0. Dit keer is een voor een start bij 500 gekozen. Bovendien is de horizontale as ingekort. Die begint nu pas bij februari 2014. Dat leidt ertoe dat de indruk wordt gewekt dat de werkloosheid alleen maar is gedaald. En dat is natuurlijk mooi voor een coalitiepartij.
Hoe moet het dan wel? Dit keer is het goede voorbeeld gegeven door het CBS zelf. De door het CBS gepubliceerde grafiek staat hieronder. De verticale as begint keurig bij 0. En ook bestrijkt de horizontale as een lange periode (vanaf februari 2011). Je ziet nu een objectiever patroon van rustige stijging en daling. Er gebeuren geen spectaculaire dingen.
Deze grafiek is veel informatiever. Je ziet nu bijvoorbeeld dat de werkloosheid in 2011 toch nog wel lager was dan nu. En er is nog een andere variabele getekend (aantal ww-uitkeuringen). Dat zet de cijfers beter in hun context. Kortom, pas op dat er bij lijndiagrammen niet is gerommeld met de assen.
Met dank aan Gijs Rademaker en Jan Salden voor hun tips.
