Is de ‘Graaier van het jaar’ gemanipuleerd?

Eind 2016 organiseerde het radioprogramma Bureau Buitenland de verkiezing van de ‘Graaier van het jaar’. Het ging om het kiezen van de meest corrupte autoritaire leider. Er was ook een publieksprijs. Daarvoor konden de luisteraars stemmen in een peiling op de website van het programma. Met die peiling was wel heel erg veel mis. Een flutpeiling dus.

In de eerste plaats zijn er problemen met de vragenlijst. Er wordt maar één vraag gesteld. Zie de afbeelding hieronder. De deelnemers aan de peiling kunnen uit slechts zeven namen kiezen. Zijn dit echt alle graaiers? Vast niet. Verder zullen de stemmers de meeste namen niet kennen. Misschien dat Petro Poroshenko (Oekraïne) en Jacob Zuma (Zuid-Afrika) nog wel bekend voorkomen, maar de anderen zijn vast onbekende grootheden. En in deze peiling ontbreekt de mogelijkheid om je eigen ‘favoriet’ te kunnen vermelden.

Poroshenko krijgt veel stemmen. Dat is misschien omdat velen hem kennen, maar er is ook sprake van een ‘primacy effect’. Respondenten hebben bij keuze uit een lijstje de neiging een antwoord vooraan in de lijst te kiezen. Dat leidt tot extra stemmen voor Poroshenko die prominent bovenaan staat. Je kunt je afvragen hoe de uitslag zou zijn geweest als Poroshenko achteraan had gestaan.

Een tweede probleem met deze peiling is de representativiteit. Wat is eigenlijk de doelgroep? Alle Nederlanders, of alleen de luisteraars naar het programma? Zelfs als dat laatste het geval is, dan is er nog een probleem. De respondenten vormen immers geen aselecte steekproef uit alle luisteraars. Dit is typisch een geval van zelfselectie. Iedereen kan meedoen aan de peiling. Dus bijvoorbeeld ook Russen die niets liever willen dan Poroshenko in een kwaad daglicht zetten. Daardoor zou deze peiling een politieke lading kunnen krijgen.

Dit soort manipulatie is niet denkbeeldig. Na het derde verkiezingsdebat tussen Clinton en Trump probeerde Breitbart News Network via een peiling te achterhalen wie het debat had gewonnen. Breitbart is een rechts-conservatieve nieuws-, opinie- en propaganda-website. Je zou dus verwachten dat Trump de meeste stemmen krijgt. Dit bleek hemelmaat niet het geval. Nadat 150.000 mensen hadden gestemd, bleek Clinton dik voor te staan. Ze had op dat moment 60% van de stemmen.

Breitbart beweerde dat de peiling was gemanipuleerd. Votebots zouden zijn geïnfiltreerd in de peiling. Die votebots zouden zijn geactiveerd in landen als Roemenië, Duitsland en Zuid-Korea. Een votebot is een softwareapplicatie die geautomatiseerde taken uitvoert op het internet. Hij kan dus automatisch vele malen meedoen aan een peiling en zo de uitslag manipuleren.
Na enige tijd keerde het tij voor Clinton. Nadat 300,000 mensen hun mening hadden gegeven over het debat, bleek dat Trump voorstond (met 54% van de stemmen). Uiteraard zou dit ook weer door votebots kunnen zijn veroorzaakt, maar dan wel votebots die Trump steunen.

Votebots kunnen dus ook hebben bijgedragen aan het grote aantal stemmen voor Poroshenko in de peiling van Bureau Buiteland.. Votebots kunnen alleen worden ingezet bij peilingen op basis van zelfselectie. Bij een aselecte steekproef is dit niet mogelijk. Votebots kunnen immers nooit in de steekproef terecht komen.

Ten slotte nog een opmerking over de manier waarop de uitkomsten van de peiling worden gepresenteerd. Het staafdiagram ziet er nog wel redelijk uit, maar het cirkeldiagram is ‘om te huilen’. Zie de afbeelding hieronder. Niet alleen is een staafdiagram effectiever dan een cirkeldiagram, maar ook wordt het cirkeldiagram nog eens in een drie-dimensionaal perspectief weergegeven.

Door dit 3D-perspectief lijken de twee taartpunten aan de voorkant (Zuma, en Poroshenko) groter dan ze zijn. Ook het gebruik van kleur helpt niet mee. Die zijn niet altijd even onderscheidend. Zo lijken de tinten blauw voor Poroshenko en Ivanishvili nogal op elkaar. En dan maar hopen dat de lezer de goede namen linkt aan de verschillende taartpunten. Het cirkeldiagram kan maar beter worden verwijderd, aangezien het staafdiagram al voldoende informatie geeft.

Al met al is deze peiling in alle opzichten wel erg slecht. Een flutpeiling dus.

Reacties

  1. Richard schreef:

    de volgende zaken waren aan de hand vanuit de techniek geredeneerd

    1) de keuzes werden niet in een random volgorde getoond waardoor het genoemde primacy effect niet wordt gemitigeerd

    2) er was GEEN ENKELE maatregel genomen tegen dubbel stemmen. Geen cookies, geen IP adres check, helemaal niks.

    Er was dus geen hack nodig. Simpel de pagina refreshen en weer op de vote knop drukken voldeed.

    Wat nog triester is, is het feit dat de redactie zich op een hack beroept, terwijl ze zelf zo hard faalden dat er niet eens een hack nodig was.

    3) de stemming was niet gesloten toen de uitslag al bekend werd gemaakt

  2. Arnaud Insinger schreef:

    Het kan geen kwaad om hier te vermelden dat dit onder gezag en verantwoordelijkheid van de VPRO uitzendorganisatie is gebeurd.
    Nota bene in een tijd dat we extra kritisch zijn op ‘fake news’.
    Bureau Buitenland redactie deed eerder commentaar – van voor de sluiting van de poll – waarin hetzelfde al werd aangekaart af met wat lacherige opmerkingen; het werd kortom als poll al niet serieus genomen en al helemaal niet voorkomend van commentaar voorzien. Allerlei reacties waren mogelijk, behalve een kinderachtige ontkenning van problemen.
    Vlak voor sluitingstijd bleek ook nog dat er, behalve de bots, bitter weinig stemmers waren geweest die de moeite hadden genomen een bezoek aan de poll te brengen. Ondank 4 uitzendingen met promo’s hiervoor.
    De enkele reis Panama voor Petro Poroshenko die hij ‘won’ mag nu best aan een goed doel geschonken worden, bijvoorbeeld Transparancy International die hier de eigenlijke verliezer is, van imago en betrouwbaarheid.

Reacties zijn gesloten.