PeilingPraktijken

Na de Europese verkiezingen van 23 t/m 26 mei 2019 moest een nieuwe voorzitter van de Europese Commissie worden benoemd. Dat zou moeten gebeuren met het systeem van ‘Spitzenkandidaten’. Volgens dit systeem moest elke Europese politieke partij een kandidaat aanwijzen voor de benoeming van de voorzitter van de Europese Commissie (nu Jean Claude Juncker). De ‘Spitzenkandidaat’ van de grootste partij zou dan de nieuwe commissievoorzitter moeten worden. In opdracht van een van die partijen, de Europese christendemocraten (European People Party, EPP), heeft Ipsos (France) gepeild wat de Europeanen van dit benoemingssysteem vonden. Aan de uitkomsten van die peiling zitten nog wel wat haken en ogen.

Het eerste probleem met deze peiling is dat hij niet gedocumenteerd is. Er is geen informatie te vinden over de doelpopulatie, de wijze van trekken van de steekproef, de omvang van de steekproef, onzekerheidsmarges, non-respons enz. Wat we wel kunnen vaststellen dat er gepeild is in slechts zeven van de (27/28) lidstaten. Daarom alleen al kunnen de uitkomsten niet representatief zijn.

Op de website van de EPP staat een artikel over deze peiling. De kop ervan is “Poll: Citizens want the Council to respect the Spitzenkandidat process”. Daarmee suggereert de EPP dat de uitkomsten gelden voor alle inwoners in alle lidstaten. Door het gebrek aan representativiteit is deze uitspraak zeker niet verantwoord.

Als we de kleine lettertjes lezen dan blijkt dat de peiling is uitgevoerd in opdracht van de EPP. De peiling is daarmee vermoedelijk ook betaald door de EPP. De opdrachtgever heeft belang bij bepaalde uitkomsten. Daarom moeten we bij dit soort peilingen altijd oppassen. Er bestaat een risico dat de uitkomsten een bepaalde kant op zijn gestuurd.

De manier waarop de belangrijkste vraag van de peiling is gesteld, roept ernstige twijfels op. De Engelse versie van de vraag luidt als volgt:

To give the people a say on who will become the next Commission President, each European political party had to put forward a “lead candidate” (or Spitzenkandidat) for the European elections. Would you say that this transparent and democratic process should now be respected by the head of states and governments in the process to nominate the next President of the European Commission.

Dit is een wel erg sturende vraag. In de tekst wordt al beweerd dat het een ‘transparant en democratisch’ proces is. Dan kun je toch bijna niet anders dan dit proces respecteren? Daar komt bij dat we ons serieus moeten afvragen of de respondenten eigenlijk wel weten hoe het proces van de Spitzenkandidaten precies in elkaar zit. Bij velen zal dat niet zo zijn. In plaats van dat toe te geven, zullen ze een sociaalwenselijk antwoord geven.

Het zou beter zijn geweest om eerst aan de respondenten te vragen of ze bekend waren met dit proces. En alleen als dit het geval was, kun je om hun mening vragen.

De conclusie zal dus moeten luiden dat dit geen goede peiling is. De steekproef is niet representatief en de belangrijkste vraag is een sturende vraag. Ook andere deskundigen hebben kritiek. Op Twitter kom je termen tegen zoals “embarassing”, “totally ridicious”, “meaningless”, “komplett unseriös”, en “utterly disgraceful”.

Gezien de genoemde tekortkomingen mag de uitslag van de peiling geen verbazing wekken. De overgrote meerderheid lijkt het proces van de Spitzenkandidaten te respecteren. Daar zal de EPP blij mee zijn. Maar of deze peiling een betrouwbaar beeld geeft van de werkelijke mening van alle inwoners van de EU, is nog maar de vraag.