PeilingPraktijken

Op 15, 16 en 17 maart 2021 waren er weer verkiezingen voor de Tweede Kamer. Tijdens de verkiezingscampagne waren de politieke partijen behoorlijk actief op de sociale media. Dat was ook het geval bij GroenLinks. Op de dag van de verkiezingen gaf lijsttrekker Jesse Klaver van GroenLinks, in een Youtube-video vijf redenen om op GroenLinks te stemmen. Een van die redenen was dat GroenLinks zorgt voor de grootste vermindering van de uitstoot van CO2. In het filmpje werd onderstaande grafiek gebruikt. Op die grafiek valt wel het een en ander aan te merken.

Een groot probleem van dit staafdiagram is dat de ontwerper heeft gerommeld met de verticale as. Doordoor ontstaat een verkeerd beeld van de CO2-uitstoot bij de verschillende partijen. Als je naar de staven voor de VVD en GroenLinks kijkt, dan lijkt het verschil tussen beide partijen wel erg groot. De staaf van GroenLinks is ruim 8 keer zo groot als die van de VVD, terwijl het percentage voor GroenLinks (63%) maar 1,5 keer zo groot is als het percentage van de VVD (41%). Kortom, er is iets mis met de grafiek.

Het probleem van de grafiek is dat de verticale as niet bij 0 begint. Enig rekenwerk aan de grafiek leert dat de staven beginnen bij 38% in plaats van 0% De onderkant van elke staaf (het stuk van 0% tot 38%) is dus verdwenen. Deze fout valt niet onmiddellijk op omdat de schaalverdeling voor de verticale as is weggelaten. Was die schaalverdeling er wel geweest, dan had je het probleem veel eerder kunnen signaleren.

In de grafiek hieronder is de grafiek gerepareerd. Er is nu een schaalverdeling die bij 0% begint. Daardoor wordt duidelijk dat de verschillen tussen de partijen minder groot zijn dan in de oorspronkelijke grafiek werd gesuggereerd. Er is gekozen voor horizontale staven. Dan is er wat meer ruimte voor tekst. Je hoeft het lettertype van ‘GroenLinks’ dan niet kleiner te maken. Bij alle staven zijn nu percentages vermeld. Dan kun je ook de scores voor de andere partijen aflezen.

Merk overigens op dat beide grafieken maar zes partijen bevatten. Je kunt alleen vaststellen dat GroenLinks het meeste doet aan CO2-uitstoot als je ook de scores van de andere partijen erbij betrekt.

De achtergrond van de oorspronkelijke grafiek wordt gedomineerd door het hoofd van lijsttrekker Jesse Klaver. Dat is misschien wel goed voor de herkenbaarheid van de partij en de lijsttrekker, maar al die toeters en bellen helpen niet echt voor de leesbaarheid en de interpretatie van de grafiek. Je kunt deze ‘chart junk’ maar beter weglaten uit de grafiek, ook al is hij dan wat saaier. Dat is gebeurd in de gerepareerde grafiek.