Spannende parlementsverkiezingen in Schotland

Op 6 mei 2021 waren er parlementsverkiezingen in Schotland. De grote vraag was of de Schotse Nationale Partij (SNP) meer dan de helft van de stemmen zou krijgen. Die partij wil een referendum over Schotse onafhankelijkheid. Als meer dan 50% van de kiezers op de SNP stemt, dan komt een referendum dichterbij. En wat voorspelden de peilers? Dat was nog niet zo eenvoudig.

De tabel hieronder bevat de resultaten van zeven peilingen die in de laatste week voor de verkiezingen zijn gehouden. Voor de meeste peilingen lag de omvang van de steekproef zo rond de 1000. Dat is een redelijke steekproefomvang. Alleen de steekproef van Ipsos MRI was met 1502 wat groter.

Een blik op de prognoses voor de SNP maakt duidelijk dat die allemaal zo rond de 50% liggen. Je kunt dus niet zo makkelijk concluderen dat het percentage voor de SNP meer of minder dan 50% is.

Bedenk dat al deze prognoses een onzekerheidsmarge hebben. En die marges moet je zeker in beeld brengen. Dat is gebeurd in de grafiek hieronder. Het is een staafdiagram. Aan elke staaf is een ‘harkje’ toegevoegd dat de onzekerheidsmarge aangeeft.

Je kunt stellen dat het werkelijke percentage in de populatie met grote waarschijnlijkheid ligt binnen de uiteinden van het harkje. Zo is de marge voor YouGov gelijk aan 3 procentpunten. Dus ligt het werkelijke percentage met grote waarschijnlijkheid tussen de 52% – 3% = 49% en 52% + 3% = 55%. Je kunt dus, bijvoorbeeld niet concluderen dat de prognose van YouGov significant groter is dan 50%.

Met één uitzondering (Savanta ComRes) bevatten alle onzekerheidsmarges de waarde 50%. Je kunt voor deze zes peilers dus niet concluderen dat de SNP echt meer of echt minder dan 50% van de stemmen krijgt. Wat dit betreft is er geen verschil tussen de peilingen.

Alleen op basis van de peiling van Savanta ComRes kun je de conclusie trekken dat het percentage met grote waarschijnlijkheid onder de 50% ligt. Het is niet duidelijk waarom deze peiler afwijkt. Een uitschieter?

Door de corona-pandemie zal het tellen van de stemmen langer gaan duren dan normaal. Het kan daarom wel tot vrijdag of zaterdag (of misschien wel tot zondag) duren voordat de uitslag bekend is. Het blijft dus nog even spannend. Dan pas kunnen we zien hoe de prognoses van de peilers waren.

Update

Op zaterdagavond 9 mei was de uitslag van de verkiezingen bekend. De SNP deed het goed. Deze partij kreeg 47,7% van de stemmen. En die waren goed 64 zetels in het parlement. Daarmee kwam de SNP net één zetels te kort voor een absolute meerderheid. In de grafiek hieronder is de echte uitslag toegevoegd aan de grafiek met de prognoses van de peilers. De
de verticale rode lijn is de verkiezingsuitslag. Het is duidelijke dat Schotse peilers het goed hebben gedaan. Voor zeven van de negen peilers liggen de prognoses binnen de onzekerheidsmarges.

Slechts twee peilers hadden een significante afwijking. YouGov kwam met 52% iets te hoog uit. Het verschil is klein (4,3%) maar niet aan het toeval toe te schrijven. En Savanta ComRes kwam met 42% te laag uit. Er is een verschil van 5,7% dat niet aan het toeval kan worden toegeschreven. Er waren geen grote afwijkingen.

Al met al toch wel een mooi resultaat.