Stapeldiagram of mozaïekplot?
Op 11 en 12 november 2021 peilde EenVandaag de mening van haar panel over het invoeren van een 2G-model in Nederland. Daarmee krijg je alleen toegang tot de horeca en evenementen als je genezen bent van een corona-infectie of als je volledig gevaccineerd bent. Een negatieve testuitslag helpt niet meer. Voor het presenteren van de uitkomsten van de peiling gebruikte EenVandaag een stapeldiagram. Dat is een geschikt type grafiek, maar er zijn nog andere mogelijkheden.
EenVandaag gebruikte dus een stapeldiagram om de uitkomsten van de peiling weer te geven. Zie bovenstaande grafiek. De gebruikte gegevens zijn afkomstig uit het EenVandaag Opiniepanel. Van de in totaal 70.000 leden van het panel hebben ruim 22.000 leden meegedaan aan de peiling,
De grafiek is een keurig stapeldiagram. Er is een verticale staaf voor elke partij. De percentages in de staven geven aan hoeveel stemmers op die partijen de invoering van het 2G-model een goede zaak vinden (groen), een slechte zaak (rood) of het niet weten (grijs). Merk op dat niet alle partijen in de grafiek genoemd worden. Denk, Bij1 en BBB ontbreken, omdat het er onvoldoende stemmers op deze partijen in de steekproef zaten.
Duidelijk is te zien in de grafiek dat bij veel partijen (8 van de 13) de voorstanders van de invoering van het 2G-model in de meerderheid zijn. Bij deze partijen is het groene deel immers meer dan 50%. Er zijn twee partijen waarbij de tegenstanders van het 2G-model in de meerderheid zijn. Dat zijn de FvD en de SGP. Bij deze partijen zijn de rode delen veel groter dan 50%.
Het bovenstaande stapeldiagram is een goede, duidelijke grafiek. Hij heeft echter een tekortkoming: je kunt niet zien hoe groot de verschillende partijen zijn. Alle staven zijn even groot en dus lijken de partijen ook even groot. Dit is uiteraard niet het geval. Door deze wijze van weergeven lijkt het aandeel van kleine partijen als de FvD en de SGP veel groter dan het in werkelijkheid is. En het aandeel van de grootste partij (de VVD) lijkt te bescheiden. Je kunt dit probleem oplossen door gebruik te maken van een mozaïekplot. In de grafiek hieronder is het stapeldiagram omgebouwd tot een mozaïekplot.
De mozaïekplot lijkt veel op een stapeldiagram. Er is echter een wezenlijk verschil: de staven zijn niet meer even breed. De breedtes weerspiegelen nu de grootte van de partijen (percentage stemmers op die partijen). Die gegevens zijn afkomstig van de Peilingwijzer van 18 november 2021.
De mozaïekplot is informatiever dan het stapeldiagram. Zo kun je zien dat de VVD overduidelijk de grootste partij is. En het is ook de partij met het grootste percentage voorstanders van het 2G-model. 78% van de VVD-ers vindt invoering van het 2G-model dus een goede zaak.
De twee partijen met een meerderheid aan tegenstanders (de FvD en de SGP) zijn kleine partijen. Vooral de SGP is klein. Samen spelen deze twee partijen dus maar een zeer bescheiden rol in het grote geheel van de hele steekproef.
We kunnen concluderen dat het stapeldiagram hier een wat beperkt beeld geeft van de situatie. Het is de moeite van het overwegen waard om een mozaïekplot te gebruiken.
