De hypotheekrente stijgt niet zo snel als deze grafiek suggereert
De hypotheekrente is volop in beweging. Om de ontwikkelingen goed in beeld te brengen, ligt het voor de hand om van de cijfers een lijndiagram te maken. Dat is een grafiek waarin je de tijd op de horizontale as afzet en het te tonen verschijnsel (hier de hypotheekrente) op de verticale as. Om te voorkomen dat zo’n grafiek je op het verkeerde been zet, is het belangrijk dat de verticale as bij 0 begint. De Hypotheekshop maakte een grafiek waarin niet aan deze voorwaarde was voldaan.
De grafiek hierboven is de grafiek van de ontwikkeling van de hypotheekrente zoals die op de website van de Hypotheekshop stond. Op de horizontale as staat de tijd. Het gaat om de jaren 2017 t/m 2022. Voor elk jaar zijn wekelijkse cijfers beschikbaar. De grafiek is dus in feite opgebouwd uit honderden punten.
De verticale as is wat vaag. Er is niet uitgelegd wat de waarden op de as precies betekenen. Vermoedelijk zijn het percentages die de hypotheekrente aangeven.
Het probleem met deze grafiek is dat de verticale as niet bij 0 begint, maar bij 1,40. Dat is bijna de laagst voorkomende rente. Door deze foute as zien de ontwikkelingen in de tijd er veel spectaculairder uit dan ze zouden moeten zijn. Een snelle blik op de grafiek zou zelfs kunnen suggereren dat de hypotheekrente in 2021 tot 0 is gedaald. Maar dat is dus niet het geval.
In de grafiek hieronder is dit beeld gecorrigeerd. De verticale as begint niet meer bij 1,40, maar bij 0,00. Daardoor krijg je een realistischer beeld. Uit deze grafiek kun je bijvoorbeeld de (correcte) conclusie trekken dat de hypotheekrente de laatste tijd is verdubbeld. Die conclusie kun je niet makkelijk uit de grafiek van de Hypotheekshop trekken.
Er zijn nog een paar andere aanpassingen gedaan. Zo hebben de horizontale en verticale as namen gekregen (Percentage, Jaar). Er zijn ook verticale roosterlijnen toegevoegd (12 per jaar), zodat je individuele waarden makkelijker uit de grafiek kunt aflezen.
Uit de tweede grafiek kun je aflezen dat de rente in de periode 2017 van 2021 daalde, maar niet zo sterk als in de eerste grafiek. In 2022 gaat de rente plotseling stijgen. In de eerste grafiek is die stijging spectaculairder dan in de tweede grafiek.
Om een verschijnsel ‘eerlijker’ in beeld te brengen, verdient het dus aanbeveling om niet te rommelen met de verticale as en die keurig te laten beginnen bij de waarde 0.
Meer richtlijnen voor grafieken kun je vinden in Het Grafiekenboek.
