PeilingPraktijken

Een kleinere overheid was de droom, maar onder VVD-premier Rutte explodeert die overheid juist: meer vaste krachten en meer externe inhuur. Aldus een artikel van Carla Joosten in het opinieblad EW op 7 december 2022. Er is dus geen  sprake van een kleinere overheid, maar van een explosie van ambtenaren. Toch?

In het artikel in EW was ook een grafiek opgenomen die moest aantonen dat het aantal ambtenaren inderdaad explosief groeit. Die grafiek is overgenomen in figuur 1.

Er is inderdaad sprake van een sterke groei van het aantal ambtenaren (de rode staven) en het aantal voltijdsbanen (de blauwe staven). Maar er zit een addertje onder het gras. Probleem is dat de verticale as is gemanipuleerd. Die as hoort bij 0 te beginnen, maar hij begint bij 100.000.  Door het weglaten van het onderste deel van de grafiek lijken de verschillen in verticale zin groter dan ze in werkelijkheid zijn. Daardoor lijkt er inderdaad sprake van een spectaculaire groei.

De auteur van het artikel heeft de cijfers voor de grafiek overgenomen uit een publicatie van de overheid en dat is de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2021. Die publicatie bevat ook een grafiek. Daarin zijn dezelfde gegevens gebruikt. Wat opvalt is dat er duidelijke verschillen zijn tussen beide grafieken. In de grafiek van de Rijksoverheid is de manipulatie van de verticale as achterwege gebleven. Deze grafiek geeft daarom een beter beeld van de groei van het aantal ambtenaren. Die toont een veel rustiger beeld. Er is dus geen sprake van explosieve groei. Je vraagt je af waarom het opinieblad EW deze grafiek niet gewoon heeft overgenomen. Was deze grafiek misschien niet explosief genoeg?

Merk ook nog op dat in de grafiek van de Rijksoverheid de aantallen zijn gezet bij de staven. Dat heeft het voordeel dat je de aantallen voor elk jaar apart kunt aflezen. In de grafiek van EW is dit niet mogelijk.